Federacja Zielonych GAJA prowadzi obecnie projekt pt.: Wzmocnienie ochrony dzikiego tarła łososia i troci wędrownej w północno zachodniej Polsce”, mający na celu ograniczenie kłusownictwa ryb w obszarze dorzecza Iny, Gowienicy, Regi, Parsęty i Wieprzy
– najcenniejszych obszarów pod względem występowania i rozmnażania się ryb łososiowatych, wciąż zagrożonych wyginięciem.
Sponsorem projektu jest Baltic Sea Conservation Foundation z Niemiec (www.baltcf.de).
Poza głównym celem projektu, jakim jest zniechęcenie potencjalnych kłusowników przed popełnieniem przestępstwa, jak również skuteczne zatrzymanie kłusowników na gorącym uczynku i przekazanie w ręce organom ścigania, w ramach przedsięwzięcia przewidziano szereg działań mających na celu podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców regionu, wzmocnienie podejmowanych działań społecznych w obszarze ochrony ryb wędrownych, jak również promocję społecznych działań lokalnych organizacji prowadzących aktywną ochronę ekosystemu wód płynących.
Działania przewidziane w ramach projektu:
– doposażenie sprzętowe organizacji społecznych zajmujących się ochroną tarła dzikiego łososia i troci wędrownej a także ochroną ekosystemu wód płynących w rejonie północno zachodniej Polski
(dotychczas przekazane doposażenie: wysokiej jakości umundurowanie z kamuflażem, nieprzemakalne obuwie, bielizna termoaktywna, rękawice, skarpety, czapki, kamizelki taktyczne, lornetki, latarki, kamery termowizyjne, fotopułapki, radiotelefony)
– wycieczki terenowe dla uczniów szkół ponadpodstawowych
– dystrybucja materiałów edukacyjnych (ulotki, plakaty, broszury)
– szkolenia dla Społecznych Strażników Rybackich
– warsztaty wzmacniające kooperację pomiędzy Społecznymi Strażnikami Rybackimi a funkcjonariuszami Policji, Straży Granicznej oraz Państwowej Straży Rybackiej
Łosoś atlantycki i troć wędrowna to jedne z najcenniejszych ryb, zarówno pod względem przyrodniczym
jak i ekonomicznym. Te niezwykłe ryby znaczną część życia spędzają w morzach, jednak rozradzają się
i dojrzewają w rzekach. Niestety w połowie lat 80. ubiegłego wieku, gatunek łososia całkowicie zniknął
z polskich rzek. W 1995 roku rozpoczęto program restytucji łososia.
Pomimo sukcesu, łosoś w Polsce wciąż uważany jest jako gatunek zagrożony wyginięciem.
Wpływa na to głównie negatywna działalność człowieka: przegradzanie poprzeczne rzek, zanieczyszczanie wód płynących, zamulanie tarlisk, niewłaściwa melioracja odcinków rzecznych, przeławianie zasobów,
a także kłusownictwo. Kłusownictwo sprawia, że szanse na skuteczne wzmocnienie kondycji i wzrost populacji dzikich ryb wędrownych są wciąż małe.
Gatunek łososia atlantyckiego, został umieszczony w II załączniku Dyrektywy Siedliskowej UE oraz wpisany
do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt, jako gatunek zagrożony wyginięciem. Oznacza to, że Polska
jest zobowiązana do szczególnej ochrony tego gatunku.
Okres rozrodczy łososia i troci przypada na jesień i zimę. Zakaz połowu ryb wędrownych na Morzu Bałtyckim obowiązuje rybaków od 15 września do 15 listopada, a wędkarzy na rzekach od 1 października do 31 grudnia.
Problem kłusownictwa
Niestety, pomimo pozytywnych przemian i licznych sukcesów w walce z kłusownictwem ryb, ten nielegalny proceder wciąż trwa. Dzieje się tak ponieważ dla pewnych grup osób, ta zorganizowana działalność stała się opłacalnym zajęciem. Kłusownicy stają się najbardziej aktywni jesienią i zimą, w trakcie okresu tarłowego ryb wędrownych. Łososie i trocie podczas długiej i wyczerpującej wędrówki w górę macierzystych nurtów,
stają się łatwym łupem kłusowników, którzy do ich schwytania wykorzystują m.in. agregaty prądotwórcze
i siatki, a na płytkich wodach ościenie i widły.
Kłusownictwo to nieuczciwy zysk kosztem przyrody i innych ludzi. To bezpowrotne niszczenie cennego środowiska naturalnego, które może skutkować całkowitym wyginięciem rzadkich i cennych gatunków ryb.
W Polsce coraz głośniej mówi się o skali tego problemu. Poszerza się zakres wiedzy społeczności lokalnych
nt. negatywnego wpływu kłusownictwa na przyrodę. Wzmacniane są działania antykłusownicze. Czynna ochronę ryb wędrownych i ich tarlisk jest coraz skuteczniejsza.
Warto zauważyć, że na podstawie Art. 27c. Ustawy o Rybołówstwie (Dz.U. 1985 Nr 21 poz. 91 z późn. zm.) złapani sprawcy kłusownictwa podlegają grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności
do lat 2. Kary grzywny mogą sięgać od kilkuset do kilku tysięcy złotych.
Federacja Zielonych GAJA
Społeczni Strażnicy Rybaccy
Walcząc z problemem kłusownictwa, Społeczni Strażnicy Rybaccy stali się niezwykle ważnym elementem czynnej ochrony ryb i rzek. Każdego roku strażnicy są coraz lepiej wyposażeni – posiadają oni mundury
z kamuflażem, noktowizory, fotopułapki, szperacze, lornetki, radiotelefony, pontony oraz pozostały sprzęt wysokiej klasy, przydatny podczas patroli antykłusowniczych, prowadzonych w trudnych warunkach terenowych i atmosferycznych.
Szeregi SSR zasilają głównie wędkarze i społecznicy, których motywacją do działania jest szczególna chęć ochrony ryb i wód. Strażnicy przeprowadzają liczne patrole w dorzeczach rzek, szybko i skutecznie reagując
na przejawy kłusownictwa i dewastacji ekosystemu.
Intensywne działania patrolowe podejmowane są zarówno w dzień jak i w nocy, zwłaszcza w okresie jesieni
i zimy. Strażnicy współpracują ze Strażą Graniczną, Policją i Państwową Strażą Rybacką. Faktem jest,
że skuteczność Społecznych Strażników Rybackich w zapobieganiu nielegalnym połowom oraz liczba schwytanych kłusowników jest coraz większa.
Strażnikiem SSR może zostać każdy kto dysponuje wolnym czasem oraz komu zależy na ochronie ryb
i środowiska wodnego. Po więcej informacji dot. działań społecznych strażniczych, zapraszamy
do poszczególnych Towarzystw przyjaciół i miłośników rzek, działających na terenie województwa Zachodniopomorskiego.
