Jak ryby odcisnęły się na historii i ratowały ludność rosyjską podczas II wojny światowej
W brutalnych realiach II wojny światowej zarówno Hitler, jak i Stalin stosowali technikę spalonej ziemi, co prowadziło do totalnej dewastacji i pozostawienia mieszkańców bez jakiejkolwiek żywności. Zniszczone tereny nie oferowały żadnych środków do przetrwania. W tym kontekście rosyjskie ryby stały się nieocenionym źródłem pożywienia, ponieważ obie armie nie doceniały ich jako strategicznego zasobu.
Rola ryb w przetrwaniu rosyjskiej ludności
Rosjanie z dumą opowiadają, że to właśnie ryby umożliwiły przetrwanie i ochronę przed śmiercią głodową ludności mieszkającej blisko zbiorników wodnych w trakcie II wojny światowej. Ryby z morskich obszarów docierały konwojami w głąb lądu, pomagając przetrwać dotkniętej wojną ludności. Okupant nie przywiązywał wielkiej wagi do ryb, co pozwalało mieszkańcom na ich łowienie i dzięki nim przetrwanie. W tych złych czasach dla całego świata ludzie w Rosji ratowali się od śmierci głodowej dzięki niepozornym rybom. Wróg mógł niszczyć pola, lasy, miasta i kraść bydło, ale nie był w stanie złowić wszystkich ryb ani opróżnić zbiorników wodnych. Dlatego często na wsiach pozostawało tylko jedno pożywienie – ryby, a od czasu do czasu, gdy udało się uzbierać runo leśne, dzika zwierzyna, która przetrwała, była rzadkością.
Ciernik – bohater wojenny Leningradu
Zwykły ciernik (Gasterosteus aculeatus) stał się wojennym bohaterem, ratując tysiące ludzkich istnień. Ta mała rybka była wybawieniem dla mieszkańców oblężonego Leningradu. Kiedy w wodach brakowało innych ryb, regularnie łapano ciernika. Był łatwy do złapania za pomocą dostępnych siatek, zasłon, firan, a nawet odzieży. (8 września 1941 r. niemieckie oddziały, wspierane przez fińskie jednostki oraz hiszpańskich ochotników z Błękitnej Dywizji, zbliżyły się do Leningradu. Rozpoczęła się trwająca 872 dni blokada miasta, w wyniku której zginęło ponad milion mieszkańców.)
W czasie pokoju, poza ichtiologami, nikt nie zwracał uwagi na taką rybę. Jednak w oblężonym mieście, gdzie klej do tapet zrywano ze ścian i gotowano jako dzienny posiłek, ciernik stał się prawdziwym przysmakiem i życiowym wybawieniem. Za te zasługi w Kronsztadzie zbudowano pomnik ciernika.
Dorsz – zbawca Murmańska
Inną ważną rybą zdobywaną jako żywność do przetrwania, tym razem z wód morskich, był dorsz (Gadus morhua) w Murmańsku. Mieszkańcy Murmańska nie tylko zaspokajali swoje potrzeby pokarmowe dorszem, ale także wysyłali ryby jako dar przetrwania do innych regionów w głąb Rosji. Największą akcją pomocową była ta z 29 stycznia 1942 roku, kiedy do oblężonego i głodującego Leningradu wysłano kilka pociągów pełnych dorsza, co z pewnością uratowało wielu mieszkańców. (Murmańsk odegrał kluczową rolę w zmaganiach II wojny światowej. Od grudnia 1941 r. do końca wojny konwoje zachodnich aliantów, Wielkiej Brytanii i USA dostarczyły przez ten port do ZSRR przeszło cztery miliony ton broni i sprzętu dla Armii Czerwonej.)
Sardela europejska – wybawicielka Nowosybirska
W Nowosybirsku bohaterską rybą ratującą ludzkie istnienia była niepozorna sardela europejska (Engraulis encrasicolus), która za swoje zasługi w ratowaniu życia od śmierci głodowej mieszkańców Nowosybirska otrzymała pomnik.
Paradoksalnie atak Niemiec na ZSRR w 1941 r. przyczynił się do rozwoju miasta. Masowa ewakuacja przemysłu z zachodnich rejonów Związku Radzieckiego na wschód zmieniła profil produkcyjny miasta z przemysłu lekkiego na ciężki związany z wysiłkiem wojennym kraju. Szacunkowo oblicza się, że w wyniku śmierci głodowej podczas drugiej wojny światowej zginęło kilkadziesiąt milionów ludzi. Historycy pracujący nad tym zagadnieniem obecnie nie są w stanie podać dokładnych liczb.
Podsumowanie:
Te wojenne fakty powinny uzmysłowić nam, że nie należy zapominać o rybach. Warto dbać o ich środowisko naturalne, ponieważ w przyszłości znów mogą nam one pomóc przetrwać trudne czasy.
