Cyprinus carpio L. (1758) – Karp
Karp (Cyprinus carpio L., 1758) to ryba z rodziny karpiowatych, odgrywająca kluczową rolę w hodowli. W Polsce stanowi połowę odławianych ryb słodkowodnych. Globalnie rocznie odławia się około 200 tys. ton karpia. Wędkarze cenią go za waleczność i przebiegłość.
Występowanie
Dzika forma karpia pierwotnie występowała w południowo-wschodniej Europie i zachodniej Azji, w zlewiskach mórz Egejskiego, Czarnego, Kaspijskiego i Aralskiego. W wyniku hodowli, rozpoczętej w Europie Wschodniej około XII-XIII wieku, oraz licznych introdukcji, karp rozprzestrzenił się na niemal cały świat. W naturalnych warunkach przebywa w wodach stojących lub wolno płynących, występuje niemal we wszystkich strefach klimatycznych. Preferuje stawy, jeziora nizinne oraz płytkie przybrzeżne wody w cieplejszych okresach, natomiast w chłodniejszych przebywa przy dnie.
Osiągnięcia i Limity
-
Rekord Polski: 28,50 kg (nie dotyczy Jarosławek)
-
Złoty medal: 15,00 kg
-
Srebrny medal: 12,00 kg
-
Brązowy medal: 8,00 kg
Zasady połowu
-
Okres ochronny: brak
-
Wymiar ochronny: 30 cm (nie dotyczy rzek)
-
Limit dziennego połowu: 3 sztuki (łącznie z amurem białym, boleniem, brzaną, lipieniem, pstrągiem potokowym, szczupakiem i sandaczem).
(Dla osób bardziej wnikliwych, które zauważyły kuriozum w limicie dziennym karpia, pragniemy wyjaśnić, że tego typu regulacje mogą być wprowadzone w celu uproszczenia przepisów i łatwiejszej ich egzekucji w stosunku do wędkarzy przez Straż Rybacką (SR) lub Społeczną Straż Rybacką (SSR), mimo że w praktyce takie połączenie limitu może być mało realne. Rzeczywiście jedynym miejscem, gdzie mogłyby być limitowane wspólnie ryby strefy górskiej i te żerujące w szybkim nurcie z opisywanym przez nas karpiem, jest talerz obiadowy, a raczej jego pojemność, ponieważ w polskich rzekach karp jest uważany za gatunek inwazyjny!)
Odmiany
Dzika Odmiana
-
Sazan: ciało pokryte grubą, dobrze osadzoną łuską, tworzącą jednolitą pokrywę; bywa mylony z amurem.
Hodowlane Odmiany
-
Karp lustrzeń (karp królewski): wyhodowany w Polsce, charakteryzuje się silnie wygrzbieconym ciałem i dużymi łuskami wzdłuż linii bocznej oraz w okolicach głowy. Ceniony za walory smakowe.
-
Karp pełnołuski: ciało w pełni pokryte łuskami, wytrzymały na zmiany środowiskowe; jedna z najstarszych i najczęściej hodowanych odmian.
-
Karp drobnołuski: mniejsze, delikatne łuski równomiernie rozmieszczone na ciele, nadają mu subtelniejszy wygląd.
-
Karp bezłuski (golec): brak łusek na ciele, gładka i śliska powierzchnia, ceniony za smak i mięso bez twardych łusek.
-
Karp koi: ozdobna odmiana z efektownym ubarwieniem (białe z pomarańczowymi, czerwonymi lub czarnymi plamami), hodowany w przydomowych stawach i sadzawkach.
-
Karp zatorski: charakteryzuje się lustrzanym ułuszczeniem (wieńcowe, strzałkowe lub siodełkowe), oliwkowo-niebieskie ubarwienie.
Międzynarodowe aspekty karpia
Karp to popularna nazwa różnych ryb słodkowodnych z rodziny Cyprinidae, której przedstawiciele dominują w faunie rybnej Eurazji i Ameryki Północnej. Carp odnosi się zwykle do większych gatunków cyprinidów, takich jak Cyprinus carpio (karp), Carassius carassius (karasie), Ctenopharyngodon idella (amur biały), Hypophthalmichthys molitrix (tołpyga biała) i Hypophthalmichthys nobilis (tołpyga pstra). Carp od dawna są ważnymi rybami konsumpcyjnymi oraz ozdobnymi (JAK: koi CZY złota rybka).
Karp w USA i Europie
Podczas gdy w Stanach Zjednoczonych karp nie zyskał statusu ryby sportowej i jest uważany za mało wartościowy przez wędkarzy łowiących bassy, w Europie jest cenionym trofeum. Właściciele jezior są gotowi zapłacić nawet 4000 funtów lub 7500 dolarów za karpia o wadze 40 funtów (ok 20 kg.), jeśli wędkarze łowią je na zasadzie złów i wypuść.
Sport karpiowy
W Wielkiej Brytanii najwcześniej w Europie, karp stał się jedną z najbardziej uwielbianych ryb sportowych. W późniejszym czasie sportowym łowieniem karpia zaraziła się praktycznie cała Europa. Obecnie w wielu krajach organizowane są specjalne łowiska typowo karpiowe, takie jak Euro Aqua na Węgrzech, znane z rekordowych karpi, oraz Balaton, największe jezioro w Europie Środkowej, popularne miejsce wędkarskie. Łowienie karpi stało się popularnym hobby. Istnieje wiele firm oferujących zanęty, przynęty, atraktory, dodatki, sprzęt specjalistyczny oraz akcesoria do wędkarstwa karpiowego, co świadczy o dużej popularności tej dziedziny wędkarstwa.
Historia hodowli karpia
Hodowla karpia ma długą historię, sięgającą VII wieku n.e. w Chinach, gdzie hodowano różne gatunki karpia ze względu na ich różne nawyki żywieniowe. Systemy wielokrotnego chowu obejmowały między innymi połączenie hodowli ryżu i ryb, gdzie ryby dostarczały pożywienia i nawóz dla upraw. Inne systemy obejmowały hodowlę ryb wraz z jedwabnikami, gdzie odpady z hodowli zwierząt stanowiły nawóz dla stawów rybnych.
Karp jako ryba bożonarodzeniowa
W Polsce, Czechach, Słowacji, Niemczech, Chorwacji, Węgrzech i kilku innych krajach Europy Środkowej karp odgrywa szczególną rolę w tradycjach kulinarnych związanych z Bożym Narodzeniem. Jego obecność na wigilijnym stole symbolizuje obfitość i pomyślność. Podobnie jak w USA podczas Święta Dziękczynienia, gdy indyk otrzymuje wolność, w Wigilię niektóre karpie zamiast trafić na patelnię lub do piekarnika, są wypuszczane do wody. Mimo że karp ma wiele ości, w niektórych częściach świata, takich jak Japonia i Tajwan, jest popularny w restauracjach i uważany za symbol szczęścia.
