Certa, znana również jako blauwneus, to gatunek ryby słodkowodnej należący do rodzaju Vimba, który występuje w zlewiskach Morza Północnego do Renu, Morza Bałtyckiego, Morza Azowskiego, Morza Czarnego i Morza Kaspijskiego, a także w jeziorach Ładoga i Pejpus.
Charakterystyka
Wielkość: Certa może osiągać długość do 50 cm, choć zazwyczaj mierzy od 30 do 40 cm.
Ciało: Jest wydłużone i mocno bocznie spłaszczone, co jest typowe dla ryb żyjących na dnie.
Ubarwienie: Grzbiet ryby ma szarawo-niebieski kolor, boki są srebrzyste, a brzuch biały. Podczas tarła grzbiet i boki mogą zmienić kolor na prawie czarny, a spód ciała na pomarańczowy lub żółty.
Otwór gębowy: Jest miękki, a ryba posiada grube wargi. Otwór gębowy brzuszny znajduje się w dolnej części wystającego pyska.
Płetwa ogonowa: Jest głęboko wcięta.
Środowisko życia i zachowanie
Certa zamieszkuje dolne partie wolno płynących rzek oraz przybrzeżne wody morskie. Przebywa w głębokiej wodzie ponad twardym dnem.
Żywi się zooplanktonem, larwami ochotkowatych, małżoraczkami, gąbkami, ślimakami, małżami, racicznicami oraz ikrą.
Rozmnażanie
Dojrzałość płciową uzyskuje w wieku 4-5 lat.
Tarło odbywa się od maja do lipca w wodach o głębokości około 50 cm i przepływie rzędu 1 m/s. Samica składa około 100 tysięcy ziaren ikry.
Wylęg pojawia się po 3-6 dniach, a po tygodniu młode ryby zaczynają swobodnie pływać. Ułuszczenie następuje przy długości 2 cm.
Znaczenie ekologiczne i gospodarcze
Certa, choć dawniej miała duże znaczenie gospodarcze w Polsce, obecnie jej populacje zmniejszyły się z powodu zabudowy rzek i nadmiernych połowów.
Jest ceniona przez wędkarzy, którzy łowią ją na spławik, przepływankę oraz grunt.
Zagrożenia i Ochrona
Mimo że certa jest gatunkiem odpornym na różne warunki środowiskowe, to jednak podlega pewnym zagrożeniom, takim jak degradacja siedlisk, zanieczyszczenie wód oraz nadmierny połów. Dlatego też istotne jest prowadzenie badań nad populacjami tego gatunku oraz podejmowanie działań mających na celu ochronę i zrównoważone zarządzanie zasobami.
W ramach ochrony populacji certy, istotne jest ustalanie okresów ochronnych oraz wymiarów ochronnych, które pomagają w zachowaniu zdrowych i zrównoważonych populacji ryb. Ponadto, działania mające na celu przywrócenie i ochronę naturalnych siedlisk certy, takich jak rzeki i jeziora, są kluczowe dla zachowania tego gatunku na przyszłość.
